Aanpak van problematische jeugdgroepen

Dit dossier gaat in op gegevensverwerking bij de aanpak van problematische jeugdgroepen. Het beschrijft de belangrijkste actoren, hun taken en rollen en de wettelijke kaders waaraan ze zijn gebonden. Het dossier maakt inzichtelijk hoe je de aanpak van problematische jeugdgroepen zo kunt inrichten dat het delen van gegevens rechtmatig, zorgvuldig en met respect voor de persoonlijke levenssfeer gebeurt. Tot slot bevat het dossier organisaties en publicaties die kunnen helpen bij de daadwerkelijke inrichting van de aanpak.

Voor de gegevensuitwisseling in het kader van de aanpak problematische jeugdgroepen heeft het ministerie van JenV het modelconvenant jeugdgroepaanpak opgesteld. Dit beschrijft welke partijen deel kunnen nemen aan de aanpak, de grondslagen en de voorwaarden waaronder deze partijen gegevens uit kunnen wisselen. Tevens bevat het model een toelichting over de samenhang met lokale PGA’s. Het modelconvenant is een aanvulling op het 7-stappenmodel voor de aanpak van problematische jeugdgroepen.

Definitie

Bij een problematische jeugdgroep gaat het om groepen die grotendeels bestaan uit personen onder de 23 jaar die met elkaar omgaan en samen problematisch groepsgedrag vertonen. Het gaat hierbij om gedrag dat herhaaldelijk de openbare orde en/of de veiligheid verstoort, overlast veroorzaakt, en/of crimineel van aard is.

Aanpak (op casusniveau)

Voor de aanpak van problematische jeugdgroepen zal op casusniveau een proces moeten worden ingericht. Daarbij worden nagedacht over de volgende stappen:

1.     Signalen over groepsgedrag delen

De partners delen signalen over het problematische groepsgedrag. Op basis daarvan wordt besloten of er aanleiding is om meer informatie te verzamelen omdat er vermoedelijk sprake is van een problematische jeugdgroep.

Gegevensverwerking mag in deze fase alleen plaatsvinden om te kunnen bepalen of een casus wel of niet binnen de aanpak thuishoort.

2.     Beoordelen groepsgedrag

De partners verzamelen en delen in deze fase meer informatie over de groep om te bepalen óf er sprake is van een problematische jeugdgroep en of het noodzakelijk is om een plan van aanpak op te stellen. Bij het bespreken van de kenmerken van de groep en het groepsgedrag worden geen persoonsgegevens gedeeld. Het gaat dus op ‘algemeen niveau’ (zonder namen).

Als er sprake is van een problematische jeugdgroep, doet de politie verder onderzoek naar de groep en wordt een namenlijst van de groepsleden opgesteld.

Gegevensverwerking mag in deze fase alleen plaatsvinden voor het bepalen van het toestandsbeeld en het voorbereiden van het casusoverleg.

3.     Groepsduiding en concept plan van aanpak opstellen

De partners ronden de duiding op de problematische jeugdgroep af en maken een helder en degelijk concept plan van aanpak op de groep.  Op basis van dit plan kan de lokale driehoek goed geïnformeerd een besluit nemen over prioritering van de aanpak. Het doel van de groepsduiding is om handelingsperspectieven in beeld te krijgen om het problematisch groepsgedrag te beëindigen of verminderen.

In deze fase komt meer inhoudelijke informatie over de casus op tafel. Het is van belang dat tijdens een casusoverleg alleen díe partijen aansluiten waarvan is gebleken dat zij (hoogstwaarschijnlijk) een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van de problematiek.

4.     Adviseren en prioriteren

In deze stap wordt de problematiek kort omschreven en een beleidsadvies gegeven over de prioritering van de aanpak. Dit beleidsadvies wordt samen met het concept plan van aanpak aangeboden aan de driehoek die besluit over het al dan niet prioriteren van de groep.

Bij het voorleggen van het beleidsadvies en concept plan van aanpak wordt geen gedetailleerde informatie over individuele jongeren gedeeld.

5.     Vaststellen plan van aanpak

In deze stap wordt het concept plan van aanpak aangevuld en vastgesteld. In het plan van aanpak staat hoe de geconstateerde problemen van de problematische jeugdgroep worden aangepakt. Dit plan kan tijdens de uitvoering continu worden bijgesteld. Als een jongere uit de groep wordt aangemeld bij een instantie, worden hij en zijn ouders/verzorgers daarover geïnformeerd. Bij voorkeur in een persoonlijk gesprek.

6.     Uitvoeren en monitoren plan van aanpak

In deze stap wordt het plan van aanpak uitgevoerd. De procesregisseur monitort in hoeverre de convenantpartners de geplande acties daadwerkelijk uitvoeren. Dit geeft input voor de verdere aansturing en eventuele bijstelling van de probleemdefinitie en/of het plan van aanpak.

Als de monitoring aanleiding geeft tot een hernieuwde analyse worden de eerdere stappen opnieuw doorlopen met inachtneming van de bijbehorende spelregels voor de gegevensverwerking.

7.     Afschalen en evalueren

In deze stap wordt bepaald of de doelen van de aanpak zijn bereikt en of de aanpak afgeschaald of gestopt kan worden. Bijvoorbeeld omdat het voor de betrokken organisaties helder is wat er van hun wordt gevraagd of omdat een situatie dusdanig is gede-escaleerd, dat deze door één organisatie kan worden opgepakt. Als de aanpak is gestopt, volgt een eindevaluatie van de aanpak.

In principe is er in deze fase nauwelijks meer sprake van het verstrekken of delen van gegevens. Na het aflopen van de afgesproken bewaartermijn, wordt het dossier vernietigd, geanonimiseerd of gearchiveerd conform de Archiefwet.

Meer informatie over de aanpak van problematische jeugdgroepen

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) speelt een coördinerende en ondersteunende rol bij de aanpak van problematische jeugdgroepen. Het CCV ondersteunt gemeenten, politie en andere betrokken instanties bij het ontwikkelen en uitvoeren van integrale en effectieve aanpakken om de overlast en criminaliteit die veroorzaakt wordt door problematische jeugdgroepen te verminderen. Het CCV biedt advies, trainingen, voorlichting en kennisdeling over hoe problematische jeugdgroepen het beste aangepakt kunnen worden. 

Contact

CCV-adviseur Aanpak problematische jeugdgroepen
Nicole Langeveld
T: (06) 10 32 03 72
E: nicole.langeveld@hetccv.nl
I: www.wegwijzerjeugdenveiligheid.nl

Meer informatie over privacy en gegevensdeling

Neem voor meer informatie over het inrichten van de gegevensdeling bij de aanpak van problematische jeugdgroepen contact op met KEN! Dit is het Kennis- en Expertisenetwerk voor vraagstukken op het gebied van privacy en gegevensdeling bij samenwerking in het sociaal, zorg- en veiligheidsdomein. KEN! maakt onderdeel uit van het Platform Sociaal Domein.

Contact

KEN!
Hans Versteeg en Léon Sonnenschein
E. contact@samenvoorzorgenveiligheid.nl
I. www.samenvoorzorgenveiligheid.nl