POK-middelen voor gemeenten: de tweede evaluatie

Hoe worden de POK-middelen ingezet? 

De POK-middelen zijn flexibel inzetbaar door gemeentes. De tweede evaluatie laat zien dat gemeenten deze middelen gebruiken om bestaande projecten te versterken, nieuwe initiatieven te starten en integrale aanpakken te verbinden. Dit varieert van extra inzet van spreekuren door sociaal raadslieden tot het ontwikkelen van integrale methodieken zoals domein overstijgende casuïstiektafels. Ook besteden gemeenten aandacht aan het verbeteren van bezwaarprocedures door informele gesprekken en het creëren van ruimte voor kennismaken en overleg met ketenpartners . 

Download het volledige rapport hier

Resultaten: wat levert het op? 

Gemeenten zien verschillende opbrengsten van hun extra inzet op dienstverlening. Deze resultaten worden op uiteenlopende manieren gemonitord, zowel kwantitatief als kwalitatief. Rode draden die zichtbaar worden: 

·       Meer bereik en effect van sociaal raadslieden. 

Inwoners weten sociaal raadslieden beter te vinden. Het aantal klantcontacten stijgt en er wordt vaker met succes aanspraak gemaakt op regelingen en rechten. 

·       Snellere en effectievere hulpverlening
 

Door intensievere samenwerking – intern én met partners – wordt problematiek eerder gesignaleerd en aangepakt. Hierdoor escaleert casuïstiek minder vaak. 

·       Zwaardere casuïstiek blijft ‘over’
 

Gemeenten signaleren dat de zaken die zij behandelen complexer zijn geworden. De aanname is dat lichtere hulpvragen inmiddels sneller worden opgelost. 

·       Borging van effectieve werkwijzen
 

Methodieken worden vast onderdeel van de werkwijze, zoals structurele casuïstiekbesprekingen, heldere doorverwijsroutes en vaste reflectiemomenten. 

Deze resultaten laten zien dat investeren in dienstverlening loont: voor inwoners én voor de gemeentelijke organisatie. Benieuwd naar voorbeelden? In het rapport komen diverse gemeenten aan het woord (pag. 36 tot 41). 

Wat is de belangrijkste conclusie? 

De POK-middelen dragen zichtbaar bij aan een positieve beweging richting betere dienstverlening voor inwoners in een kwetsbare positie. Gemeenten tonen initiatief, zoeken actiever het contact met inwoners en passen steeds vaker integrale(re) werkwijzen toe. Tegelijkertijd is de beweging nog niet overal duurzaam verankerd. Structurele borging, samenwerking en samenhang in aanpak blijven aandachtspunten. Hoewel de precieze impact van de POK-middelen lastig te isoleren is, ervaren gemeenten deze wel degelijk als een waardevolle stimulans voor bewustwording, vernieuwing en versterking van de uitvoeringspraktijk.  

Welke aanbevelingen zijn er? 

De evaluatie formuleert concrete aanbevelingen voor diverse stakeholders: 

·      Rijk: schep duidelijkheid over middelen. Zorg tijdig voor helderheid over de uitkering en verdeling van de POK-middelen voor de komende jaren (t/m 2027 en daarna), zodat gemeenten effectief kunnen plannen en inzetten. 

·      VNG: Stimuleer samenwerking en leren. Ondersteun gemeenten in het leren van en met elkaar en stimuleer een intensievere betrokkenheid van alle formele en informele partners in het sociaal domein bij het ontwikkelen van lokale visies en aanpakken. 

·      Gemeenten: zorg voor gerichte inzet. Focus op de inzet van de POK-middelen zodat juist de burgers in de meest kwetsbare situaties er aantoonbaar profijt van hebben. Dit kan ondersteund worden door een beperkte set richtlijnen die richting én ruimte bieden. 

·      Gemeenten: betrek partners. Stel samen een lokale probleemanalyse op en ontwikkel van daaruit een gedeelde visie op de ondersteuning van inwoners in een kwetsbare situatie. 

Hoe nu verder? 

Deze evaluatie is de tweede in een reeks van drie en vormt een belangrijk uitgangspunt voor gesprekken tussen gemeenten en het rijk over structurele versterking van de dienstverlening aan inwoners in een kwetsbare situatie. Er volgt nog een derde evaluatie.