Samenwerken in het medisch en sociaal domein

Een goede ondersteuning aan inwoners begint met het versterken van de verbinding tussen het sociaal- en medisch domein. Bekijk hier hoe je dat doet en leer van voorbeelden uit andere gemeenten.

Deel deze pagina:

Opgave

De zorg staat onder druk. Eén van de redenen daarvan is dat mensen soms een beroep doen op de zorg terwijl de kern van hun probleem zich op een ander vlak bevindt. Denk aan iemand met lichamelijke klachten door eenzaamheid of geldzorgen. Gespecialiseerde en duurdere zorg kan in deze gevallen vaak voorkomen worden door ondersteuning vanuit het sociaal domein. Daarvoor is wel goede samenwerking nodig in de wijk tussen partijen in het sociaal- en medisch domein. Hoe doe je dat?

Relevante partners

Bekijk

Wettelijk kader

Bekijk

Aanpak

Effectieve interventies

Er is niet één aanpak of vorm de beste om de samenwerking tussen het sociaal- en medisch domein te versterken. Zo zijn er een aantal effectieve interventies bekend. Denk aan de inzet van wijkverbinders of wijkmanagers om de samenwerking te faciliteren of het gebruik van specifieke specialismen als brug tussen het medisch- en sociaal domein. Denk aan de praktijkondersteuner (POH) bij de huisarts, ondersteuner Jeugd en Gezin of sociaal makelaars.

Toch blijkt dat een duurzame, integrale samenwerking niet overal van de grond komt. Of dat samenwerkingsstructuren verwateren, en het niet altijd ten goede komt aan de mensen die passende zorg en ondersteuning het hardst nodig hebben. Wat is dan wel nodig om een duurzame verbinding tussen het medisch- en sociaal domein te creëren?

Bouwstenen voor duurzame samenwerking

Het landelijk expertisecentrum Pharos heeft een infosheet gemaakt met daarin acht bouwstenen voor een duurzame samenwerking tussen het medisch- en sociaal domein. Een uitgebreide toelichting en praktijkvoorbeelden vind je in het document van Pharos. De acht bouwstenen zijn:

Bouwstenen van expertisecentrum Pharos

Bekijk

Breng in kaart wat er is qua aanbod van zorg en ondersteuning en ga met elkaar in gesprek, bijvoorbeeld tijdens een startbijeenkomst
Werk samen met inwoners uit de wijk, bijvoorbeeld via een ervaringsdeskundig of sleutelpersoon
Ontwikkel een gezamenlijke visie en strategie om draagvlak te creëren en wijksamenwerking vorm te geven
Ga in gesprek over structurele financiering van extra tijd, personeel of andere vormen van ondersteuning
Onderzoek de behoefte en mogelijkheid voor een training om persoonsgericht te werken en zorg voor ondersteunend materiaal
Wijs vanuit het netwerk mensen aan die de tijd en verantwoordelijkheid krijgen om de samenwerking tot een succes te maken.
Maak als netwerk afspraken over informatie-uitwisseling en doorverwijzing
Monitor en evalueer de integrale samenwerking

Integraal Zorgakkoord (IZA) & Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)

Zorgpartijen en gemeenten hebben de beweging van zorg naar gezondheid al ingezet. We zetten in op gezondheid en welzijn door middel van (wijkgerichte) preventie en ondersteuning, zodat mensen zo gezond en vitaal mogelijk zijn en zorgvragen worden voorkomen of minder zwaar worden. In het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) staan afspraken om deze transformatie van zorg naar gezondheid een impuls te geven en voort te bouwen op de al bestaande maatschappelijke beweging. Het programma Gezond en Actief Leven van de VNG ondersteunt en faciliteert gemeenten bij de uitvoering van lokaal beleid en regionale samenwerking met onder andere een roadmap en handreikingen.

Tools en ondersteuning

01
In dit document zijn - in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) - de belangrijkste knelpunten en oplossingsrichtingen voor het versterken van de samenwerking tussen het medisch- en sociaal domein in kaart gebracht.
Bekijk het document
02
De roadmap is een hulpmiddel bij de implementatie en uitvoering van IZA en GALA en geeft overzichtelijk en concreet weer voor welke opgaven gemeenten staan, samen met organisaties uit de zorg en het sociaal domein. Daarnaast biedt de roadmap inzicht waarin gemeenten proactief kunnen handelen om de beweging te maken van zorg naar gezondheid en preventie.
Ga naar de roadmap
03
Het programmateam Gezond en Actief Leven ondersteunt gemeenten proactief bij de implementatie en uitvoering van IZA en GALA. Dit houdt lokale en regionale ondersteuning in, maar ook het werkbaar en uitvoerbaar maken van landelijke afspraken en werkagenda’s. Daarnaast ontwikkelen wij, samen met gemeenten, een toekomstvisie op gezond leven na 2026. Voor vragen kun je terecht bij het programmateam via GezondEnActiefLeven@vng.nl.